درمان مشکلات یائسگی یک نقص یا یک بیماری نیست بلکه یک مرحله طبیعی از زندگی زنان است.یائسگی به این معناست که فرد به دلیل عدم توانایی تخمک گذاری ، توانایی بارداری خود را از دست می دهد.این اتفاق معمولا در اواخر دهه 40 سالگی و یا در اوایل دهه 50 سالگی رخ می دهد.در برخی موارد نیز یائسگی پیش از موعد رخ می دهد.
تشخیص یائسگی
با مشاهده نشانهها و علائم یائسگی در اکثر زنان معمولاً می توان گفت که دورهی انتقال به یائسگی در آنها شروع شده است. اگر نگران قاعدگیهای نامنظم یا گرگرفتگیهای خود هستید، با پزشک خود مشورت کنید. در برخی از موارد، به ارزیابی بیشتری نیاز است . معمولاً برای تشخیص یائسگی نیازی به آزمایش نیست. اما در شرایط خاص، ممکن است پزشک برای کنترل سطح موارد زیر، آزمایشهای خونی را توصیه کند:
هورمون محرک فولیکولی (FSH) و استروژن (استرادیول) زیرا با شروع یائسگی، سطح FSH افزایش و سطح استرادیول کاهش مییابد.
هورمون محرک تیروئید (TSH) زیرا علائم کمکاری تیروئید می تواند مشابه علائم یائسگی باشد.
آزمایشهای خانگی غیر تجویزی برای بررسی سطح FSH ادرار موجود است. این آزمایشها میتواند افزایش سطح FSH و نشان دهد که آیا در مرحله پیش یائسگی تا یائسگی قرار دارید. اما از آنجایی که سطح FSH در طول چرخه قاعدگی بالا و پایین میرود، آزمایشهای خانگی FSH با قطعیت نشان نمی دهد که آیا در یکی از مراحل یائسگی قرار دارید یا نه.
اصلی ترین علائم یائسگی
- عادت ماهیانه نامنظم
- احساس گرگرفتگی
- کاهش میزان میل جنسی
- افزایش وزن خصوصا در ناحیه شکمی
- کوچک شدن سینه ها
- ریزش مو
- خشکی پوست
- خشکی دستگاه تناسلی
- ایجاد تغییرات در رحم و تخمدان ها
- احساس بی خوابی
- علل یائسگی
کاهش هورمون ها در یائسگی
هورمون های استروژن و پروژسترون هورمون هایی هستند که قاعدگی را تنظیم می کنند و کمبود آنها موجب کاهش میزان باروری می شود.
شیمی درمانی و پرتو درمانی : این نوع درمان ها می توانند باعث ایجاد یائسگی و ناباروری شوند.
هیسترکتومی : نوعی جراحی است که در آن رحم برداشته می شود و تخمدان باقی می ماند.
درمان یائسگی چگونه است
درمان یائسگی به درمان پزشکی نیاز ندارد. درمانها بر کاهش نشانهها و علائم و مدیریت یا جلوگیری از ناراحتیهای مزمنی تمرکز میکند که با افزایش سن رخ میدهند. این درمانها می تواند شامل موارد زیر باشد :
درمان هورمونی استروژن درمانی موثرترین گزینه درمانی برای تسکین گرگرفتگی های یائسگی است. پزشک با توجه به سابقه پزشکی فردی و خانوادگی شما، ممکن است پایین ترین دوز استروژن و کوتاه ترین دوره زمانی لازم برای تسکین علائم برای شما را توصیه کند. در صورتی که عمل برداشت رحم انجام نداده باشید، علاوه بر استروژن به پروژسترون نیز نیاز دارید.
استروژن به جلوگیری از پوکی استخوان نیز کمک میکند. استفادهی طولانی مدت از درمان هورمونی می تواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و سرطان پستان را بالا ببرد اما شواهد نشان داده است که شروع مصرف هورمونها در دوران یائسگی، برای برخی از زنان مفید است.
استروژن واژینال : برای تسکین خشکی واژن، می توان با استفاده از کرم واژینال، قرص یا حلقه، استروژن را به طور مستقیم از طریق واژن مصرف کرد. این درمان مقدار کمی استروژن آزاد می کند که جذب بافتهای واژن میشود. این درمان می تواند به کاهش خشکی واژن، ناراحتی در حین نزدیکی و برخی از علائم ادراری کمک کند.
گاباپنتین (نوروپنتین، گرالیس و غیره). تاثیر گاباپنتین در درمان تشنج ثابت شده است اما شواهد نشان داده است که به کاهش گرگرفتگی نیز کمک میکند. این دارو برای زنانی که نمیتوانند از استروژن استفاده کنند یا گرگرفتگیهای شبانه دارند، مفید است.
درمان های خانگی یائسگی چیست
گرگرفتگی را کاهش دهید :یک لیوان آب خنک بنوشید یا به جای خنک تری بروید. سعی کنید محرکهای گرگرفتگی خود را به دقت شناسایی کنید. در بسیاری از زنان، این محرکها شامل نوشیدنیهای گرم، کافئین، غذاهای پرادویه، الکل، استرس، هوای گرم و حتی اتاق گرم میشود.
ناراحتیهای واژنی خود را کاهش دهید. از روان کننده های واژنی با پایه آب آستروگلاید، ژل K-Y و روان کنندهها یا مرطوب کننده های با پایه سیلیکون (رپلنز و غیره) استفاده کنید. از محصولات فاقد گلیسیرین استفاده کنید زیرا گلیسیرین می تواند در خانمهای حساس به این ماده شیمیایی، باعث سوزش شود. حفظ فعالیت جنسی نیز با افزایش جریان خون به واژن، به رفع این مسئله کمک میکند.
خواب کافی داشته باشید. از مصرف کافئین خودداری کنید زیرا خواب شما را کم میکند و از نوشیدن بیش از حد الکل اجتناب کنید زیرا میتواند خواب را مختل کند. در طول روز ورزش کنید اما قبل از خواب فعالیت شدید نداشته باشید. اگر گرگرفتگی خواب را مختل کرده است، قبل از خواب راه حلی برای آن پیدا کنید تا خواب کافی داشته باشید.
تکنیکهای آرام سازی را تمرین کنید. تکنیک هایی همچون تنفس عمیق، تنفس سریع، تصویرسازی هدایت شده، ماساژ و شل کردن عضلات میتواند به رفع علائم یائسگی کمک کنند. میتوانید در کتابها، سی دی ها و به صورت آنلاین تمرینهای آرام سازی مختلفی بیابید.
سیگار نکشید. سیگار کشیدن خطر بیماریهای قلبی، سکتهی مغزی، پوکی استخوان، سرطان و بسیاری دیگر از مشکلات سلامت را افزایش میدهد. سیگار کشیدن همچنین می تواند باعث افزایش گرگرفتگی و یائسگی زودرس شود.
مرتب ورزش کنید. داشتن فعالیت بدنی یا ورزش منظم در بیشتر روزها، به جلوگیری از بیماریهای قلبی، دیابت، پوکی استخوان و ناراحتیهای دیگر مرتبط با افزایش سن کمک میکند.
روش های جایگزین درمانی
روشهای بسیاری برای کمک به کنترل علائم یائسگی ارائه شده است اما تعداد کمی از آنها برای اثبات ادعاهای خود، شواهد علمی دارند. برخی از درمانهای تکمیلی و جایگزین که مطالعه شدهاند یا در دست مطالعه هستند، عبارتاند از:
استروژنهای گیاهی (فیتواستروژن). این استروژنها به طور طبیعی در برخی از مواد غذایی موجود هستند. دو نوع اصلی فیتواستروژن داریم – ایزوفلاونها و لیگنان ها. ایزوفلاونها در دانههای سویا، عدس، نخود، و حبوبات دیگر موجود است. لیگنان در بذر کتان، غلات کامل، و برخی از میوهها و سبزیجات یافت میشوند.
هنوز اثبات نشده است که استروژن های موجود در این مواد غذایی می تواند به کاهش گرگرفتگی و دیگر علائم یائسگی کمک کند اما بیشتر مطالعات حاکی از بی اثر بودن آنها است. ایزوفلاونها اثرات ضعیفی شبه استروژنی دارند بنابراین اگر مبتلا به سرطان پستان هستید، قبل از استفاده از قرصهای مکمل ایزوفلاون با پزشک خود مشورت کنید.
یوگا. شواهدی در تأیید این ادعا وجود ندارد که تمرین یوگا به کاهش علائم یائسگی کمک میکند. اما ورزشهای تعادلی همچون یوگا یا تای چی میتواند به افزایش قدرت و هماهنگی بدنی کمک کند و از افتادن فرد که میتواند منجر به شکستگی استخوان شود، جلوگیری کند. قبل از شروع تمرینهای تعادلی، با پزشک خود مشورت کنید. برای یادگیری نحوهی انجام حرکات و تکنیکها تنفس صحیح، به کلاس بروید.
طب سوزنی. طب سوزنی میتواند اثر موقتی در کمک به کاهش گرگرفتگی داشته باشد اما تحقیقات بهبود قابل توجه یا پایداری را نشان نمیدهد. به تحقیقات بیشتری در این مورد نیاز است.
هیپنوتیزم: طبق تحقیقات صورت گرفته توسط مرکز ملی پزشکی مکمل و جایگزین، درمان هیپنوتیزمی میتواند در برخی از زنان یائسه، میزان بروز گرفتگی ها را کاهش دهد. طبق این مطالعه، هیپنوتیزم همچنین میتواند به بهبود خواب و کاهش اختلالات ناشی از یائسگی در زندگی روزمره یک فرد کمک کند.
پیش از مراجعه به پزشک
علائم خود را کنترل کنید. برای مثال، فهرستی از تعداد گرگرفتگیهای روزانه یا هفتگی خود تهیه کنید و شدت آنها را یادداشت کنید.
فهرستی از داروها، گیاهان دارویی و مکملهای دارویی مصرفی خود تهیه کنید، دوزها و دفعات مصرف خود را نیز یادداشت کنید.
در صورت امکان، از یکی از اعضای خانواده یا دوست نزدیک خود بخواهید که همراه شما بیاید. ممکن است در ملاقات با پزشک اطلاعات زیادی در اختیار شما قرار داده شود که به یاد آوردن همهی آنها سخت باشد.
دفتر یادداشت با خود داشته باشید. از آن برای یادداشت اطلاعاتی که در طول ملاقات با پزشک دریافت می کنید، استفاده کنید.
فهرستی از سوالات را برای پرسیدن از پزشک آماده کنید. ابتدا مهمترین سوالات خود را یادداشت کنید.
برخی از سوال های اصلی عبارتند از :
آزمایشات مناسب برای درمان یائسگی چیست
- چه درمان هایی برای به حداقل رساندن علائم من موجود است؟
- آیا میتوانم کاری برای کاهش علائم انجام دهم؟
- برای حفظ سلامتی ام، چه نکاتی را باید رعایت کنم؟
- آیا درمان های جایگزینی برایم وجود دارد؟
- چه وبسایت هایی را پیشنهاد میکنید؟
- علاوه بر این سوالات ، در هر زمانی از ملاقات، بدون تردید سؤالات خود را بپرسید.