واکسن HPV از تجمع و یا ایجاد ویروسهایی که عامل انواع سرطانهای دهانه رحم، مقعد، ورودی واژن یا فرج است جلوگیری میکند. این واکسن همچنین قادر است از انواع زگیلهای تناسلی نیز جلوگیری کند. این واکسن محلولی از ذرات شبیه به ویروسهای مرده میباشد به همین دلیل در گیرنده بیماری ایجاد. در میان بیماریهای عفونی یکی از مهمترین بیماریها که در سالهای اخیر بسیار شایع شده است درگیری به بیماری ویروسی به نام پاپیلومای انسانی است. این بیماری یک عفونت ویروسی است که از طریق برقرار کردن ارتباط پوستی از فردی به فرد دیگر منتقل میشود.
اهمیت واکسن HPV
HPV و یا ویروس زگیل تناسلی ویروس متداولی است که میتواند از شخصی به شخصی از طریق تماس پوستی منتقل شود.
غالبا افرادی که از لحاظ جنسی بسیار فعال باشند در مقطعی از زندگیشان به HPV دچار میشوند با اینکه حتی ممکن است اطلاعاتی درباره آن نداشته باشند.
بیشتر اوقات انواع HPV هیچ علائمی ندارند و به مرور زمان از بین میروند. اما برخی از آنها میتوان موجب سرطان رحم در زنان و یا دیگر سرطانها بشود. در بهترین حالت برخی از این ویروسها سبب زگیلهای تناسلی خواهد شد. این زگیلها بیماری جسمی وخیمی را به همراه ندارند اما به راحتی موجب استرسهای عاطفی میشوند که گاهی ممکن است درمان آنها به شدت رنج آور باشد.
در آمریکا هر ساله حدود 12 هزار زن با سرطان دهانهی رحم شناسایی میشوند و 4 هزار زن بر اثر این بیماری جان خود را از دست میدهند. در هر نقطهای از زمان و مکان حدو یک درصد از جامعهی فعال جنسی به این بیماری دچار است.
اهمیت در یافت این واکسن و مزایای آن بی شمارند. اما به طور کلی میتوان گفت این بیماری یک بیماری شایع است که میتواند تا اخر عمر فرد را به خود درگیر کند و در انتها موجب مرگ او شود. به طور کلی میتوان مزایای این واکسن را به موارد زیر خلاصه کرد:
- از بین بردن احتمال درگیر شدن به عفونتهای ویروسی HPV
- از بین بردن احتمال ابتلا به عفونتهای مجدد در عفونتهای طبیعی با ویروسهای مشابه
- واکسیناسیون ایمن در مقابل افررادی که با ضعف سیستم ایمنی بدن مواجه هستند.
- امکان مصرف واکسن توسط بیمارانی که از اچ پی وی دچار ضایعه قبلی بودهاند.
- جلوگیری از ابتلا نوجوانان و دیگر افراد به بیماری زگیل تناسلی
- از بین بردن احتمال انتقال در بیمارانی که به صورت پر خطر ناقل این ویروس هستند.
باید در نظر داشته باشید که این واکسن هیچ گونه خاصیت درمانی ندارد و تنها برای پیشگیری یا از بین بردن احتمال انتقال از آن استفاده میشود.
واکسن اچ پی وی چیست
اچ پی وی یک ویروس است که از طریق تماس پوستی و راههای مقاربتی به افرادی که از نظر جنسی فعالند منتقل میشود. حتی در صورتی که تنها یکبار ارتباط برقرار کرده باشند. هر فردی در دورهای از زندگی خود ممکن است به این بیماری دچار شود. از هر 10 نفر 9 نفر ممکن است در دورههای مختلف زیست خود به این بیماری دچار شوند.
این ویروس در برخی موارد به عنوان ویروس کم خطر در نظر گرفته میشود اما در برخی دیگر به سک ویروس پر خطر تبدیل میشود. در نوع کم خطر آن فرد به انواع زگیل تناسلی دچار میشود و در نوع پرخطر این ویروس به سرطان های بدخیم دچار میشود.
انواع پر خطر این ویروس میتواند فرد را درگیر بیماریهایی مانند سرطان مقعد، سرطان واژن، سرطان ولو، سرطان آلت تناسلی مردانه و سرطان دهانه رحم و سرطانهای دهانه حلق
آشنایی با انواع واکسن HPV
برای پیشگیری از ابتلا به بیماری پاپیلومای انسانی نیاز است حتما از واکسنهای مخصوص ان استفاده کنید. واکسنهایی که از آنها برای پیشگیری ابتلا به بیماری HPV استفاده میشود به سه نوع تقسیم میشوند و با تجویز پزشک متخصص شما قادر خواهید بود که مناسب ترین آنها را تزریق کنید.
دو نوع واکسن برا پیشگیری از درگیری با این بیماری وجود دارد.:
- گارداسیل9 Gardasil (مرگ) : گارداسیل 9 واکسنی 9 ظرفیتی است.
- گارداسیل : این نوع از گارداسیل 4 ظرفیت دارد.
- سرواریکس Cervarix (گلاسو اسمیت کلین) : این واکسن دو ظرفیت دارد.
هر سه واکسن میتوانند از انواع اچ پی وی 16 الی 18 جلوگیری کنند. در واقع این نوع ویروسهای اچ پی وی در اکثر بیماریهای سرطانی ناشی از ویروسها نقش دارند. در میان این سه واکسن گارداسیل 9 تنها واکسنی است که در حال حاضر در ایالات متحده آمریکا برای تزریق توزیع میشود. البته دو نوع دیگر نیز تاییدیه سازمان بهداشت را دارند اما به این دلیل که این واکسن در برابر ویروسهای زیادی مقاومت میکند به نظر میرسد مناسب تر باشد.
این واکسنها با ایمن سازی بدن در مقابل برخی از انواع ویروسهای پاپیلومای انسانی میتوانند از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنند. اما لازم به ذکر است در حدود 30 درصد از این ویروسها از این واکسنها جان سالم به در میبرند. لذا انجام مرتب پاپ اسمیر در زنان که این واکسنها را دریافت میکنند ضروری است.
در سالهای اخیر واکسن دیگری برای جلوگیری از ابتلا به HPV ظاهر شده است که نام آن پاپیلوگارد میباشد. این واکسن در واقع ساخت ایران است و در مقایسه با واکسنهای دیگر اچ پی وی بسیار ارزان قیمتتر میباشد. اثر بخشی این واکسن تایید شده است و همچنین این واکسن در مقابل گونههای 16 وو 18 HPV از انسان محافظت میکند. این دو گونه در واقع همان گونههایی هستند که موجب ابتلا به سرطان رحم میگردند.
به دلیل استقبال پایین هنوز عوارض این واکسن به طور مشخص تعیین نشده است اما پزشکان بر سر این نظر توافق دارند که این واکسن نیز به طور عمومی دارای عوارض عمومی واکسن اچ پی وی میباشد.
واکسن گارداسیل Gardasil
مرکز کنترل بیماریها CDC جهت مصونیت در برابر انواع سرطانهای ایجاد شده توسط پاپیلومای انسانی توصیه میکند افراد 11 تا 12 ساله دو دوز واکسن HPV دریافت کنند. دوز دوم 6 الی 12 ماه بعد باید دریافت شود.
مصرف چهار دوزی گارداسیل در زنان به وسیله FDA از سال 2006 به منظور جلوگیری از سرطان دهانهی رحم، زگیل تناسلی و نئوپلایمهای شخصی از مهبل و واژن با منشا ویروسهای 6، 11، 16، 18 ویروس پاپیلومای انسانی تایید شده است.
گارداسیل موجب ایجاد محافظت در ویروسهای 16 و 18 به بیش از 70 درصد و نوع دیگر 6 و 11 به میزان 90 درصد میشود. این واکسن برای استفاده مردان نیز تایید شده است.
واکسن سرواریکس Cervarix
این واکسن در سال 2009 توسط سازمان بهداشت جهانی FDA، برای جلوگیری از ابتلا به سرطان دهانهی رحم در برابر ویروسهای 16 و 18 تایید شد. این واکسن طبق گفته FDA برای تزریق به بیماران مذکر تجویز نمیشود.
دوز گارداسیل
دوز تجویزی به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهمترین آنها سن است. اما دوز پیشگیری از ابتلا یه زگیل تناسلی برای بزرگسالان معمولا 18 تا 45 سال معادل 5/0 میلیلیتر تزریق عضلانی است و دو ماه پس از اولین دوز، دور دوم و شش ماه پس از اولین دوز، دوز سوم را دریافت کنید.
اثربخشی واکسن گارداسیل 9
اثربخشی این واکسن در برابر انواع HPV 31، 33، 45، 52 و 58 ثابت شده است. این واکسن اثربخشی بهتری در موارد HPV در ازای گارداسیل داشته است.
به هر حال نیاز است زمان غربالگری روتین دهانهی رحم را داشته باشند. به خاطر داشته باشید که گارداسیل یک پیشگیری است نه درمان.
عوارض جانبی واکسن اچ پی وی
شایعترین عوارض عبارتند از:
- تب
- حالت تهوع
- استفراغ
- غش
- سرگیجه
- درد خفیف
- ورم
- خارش
- قرمزی محل تزریق
به علت احتمال غش در عوارض جانبی لازم است بیمار حداقل 15 دقیقه پس از تزریق تحت نظر باشد.
سایر عوارض :
- واکنش آلرژیک شدید
- تورم غدد
- سندروم گیلن باره
- سر درد
- درد مفصلی
- درد عضلانی
- خستگی
- ضعف
تداخلات دارویی واکسن HPV
- مصرف داروهای سرکوبگر ایمنی میتواند اثر گارداسیل را کاهش دهد.
- ضدبارداریهای هورمونی با گارداسیل تداخلی ایجاد نخواهد کرد.
- گارداسیل را میتوان همراه با واکسن هپاتیت ب، مناکترا و آداسل تزریق کرد.
موارد استفاده زنان از واکسن HPV
- برای زنان 9 سال به بالا توصیه میشود.
- به طور ایدهآل زنان باید قبل از برقرار کردن رابطه و فعالیت جنسی خود دورههای واکسن را کامل کنند تا از بیماریهای مقاربتی مصون بمانند.
- واکسن گارداسیل برای زنان باردار توصیه نمیشود. در صورتی تزریق پیش از بارداری، باید تا بعد از بارداری صبر کنند و سپس نسبت به تکمیل دورههای واکسن خود اقدام نمایند.
- زنان باید پس از انجام واکسیناسیون دورههای پاپ اسمیر خود را حتما ادامه دهند.
- از همهی بیماریهای رحم پیشگیری نخواهد کرد.
- تنها برای زنان زیر 26 سال تجویز میشود.
- واکسیناسیون اچ پی وی برای همه دختران و پسران پس از پا گذاشتن به سنین 11 الی 12 سالگی توصیه میشود.
- همه افراد به واکسیناسیون به دلیل وجود خطرات شایع ابتلا به سرطان نیاز دارند.
موارد منع استفاده از واکسن اچ پی وی
در بین استفاده به قطع واکسن اچ پی وی مواردی وجود دارد که در آنها به هیچ وجه فرد نباید از واکسن استفاده کند.
- افرادی که واکنشهای الرژیک به دوزهای قبلی واکسن داشتهاند.
- افرادی که به مخمر حساسیت دارند نباید از 2 نوع گارداسیل استفاده کنند.
- زنان باردار
- کودکانی که به بیماریهای خفیف دچارند.
- افرادی که به بیماریهای متوسط یا شدید دچارند باید منتظر بمانند تا به طور کامل بهتر شوند.
واکسن HPV چقدر دوام دارد ؟
تحقیقات نشان میدهد ایمنی ناشی از واکسن میتواند طولانی مدت باشد و تا کنون با انجام نظارتهای 10 ساله هیچ مدرکی دال بر تضعیف ایمنی در طول زمان وجود ندارد.
