جراحی هموروئید یا هموروئیدکتومی یک روش درمانی برای درمان هموروئید است که در صورتی که درمان های دیگر موثر نباشد، انجام می شود. هموروئید یک بیماری است که در آن رگ های بزرگی که در داخل و یا بیرون مقعد قرار دارند، پر می شوند و باعث تورم و التهاب در این منطقه می شوند. این بیماری معمولا با علائمی مانند خونریزی، درد و خارش در منطقه شرج همراه است. در جراحی هموروئید، پزشک با استفاده از یک ابزار جراحی، باز کردن و یا برش دادن بافت های مبتلا به هموروئید را انجام می دهد. سپس بافت های زیرین را باز می کند و رگ های پر شده خون را برای کاهش تورم و التهاب، تخلیه می کند. در پایان، بافت های بریده شده را با دوخت بسته و منطقه را پوشش می دهد. بیماربعد از انجام این عمل جراحی به مدت چند روز به خانه بازمی‌گردد و به مرور زمان بهبودی خود را تجربه می‌کند. به عنوان روش درمانی آخرین مورد برای هموروئید در نظر گرفته می‌شود، در صورتی که درمان‌های دیگر موثر نباشند، زیرا دارای برخی عوارض جانبی نظیر خونریزی و عفونت است.
هموروئید داخلی و خارجی چیست؟
هموروئید می‌تواند به دو صورت داخلی و خارجی باشد. هموروئید داخلی در داخل مقعد قرار دارد و معمولا خونریزی درونی را ایجاد می‌کند. هموروئید خارجی در بیرون مقعد قرار دارد و معمولا باعث درد، خارش و خونریزی خارجی می‌شود. علل هموروئید شامل فشار زیاد بر روی رگ‌های مقعد به علت تنش مداوم، یبوست مزمن، داشتن سن بالا، بارداری، عوامل وراثتی و عوامل دیگری می‌شود. هموروئید با درمان‌های دارویی، تغییر در رفتارهای روزمره و در صورت لزوم، جراحی، قابل درمان است.
بواسیر یا هموروئید با توجه به شدت بیماری شامل چند درجه است؟
بواسیر یا هموروئید بر اساس شدت بیماری به چهار درجه تقسیم می‌شود. این درجه‌بندی بر اساس میزان بزرگی و بروز علائم بیماری تعیین می‌شود و به پزشک کمک می‌کند تا روش درمانی مناسب را برای بیمار انتخاب کند. درجه‌بندی هموروئید به شرح زیر است:
- درجه ۱: هموروئید‌ها در داخل مقعد قرار دارند و علائمی مانند خونریزی از مقعد، احساس گرفتگی و دفع مدفوع با مشکل همراه است.
- درجه ۲: هموروئید‌ها بزرگتر شده‌اند و ممکن است در هنگام تاثیرات فشاری مانند دفع، بیرون آیند. علائم این درجه شامل خونریزی و احساس ناراحتی هستند.
- درجه ۳: هموروئید‌ها به شدت بزرگ شده‌اند و به خارج از شرج بیرون آمده‌اند. در این درجه، بیمار ممکن است با درد و خونریزی شدید همراه باشد.
- درجه ۴: هموروئید‌ها به صورت پایدار به خارج از مقعد بیرون آمده‌اند و نمی‌توان آنها را داخل مقعد قرار داد. در این درجه، بیمار با درد شدید و خونریزی شدید همراه است و حتی ممکن است به علت عدم تامین خون، به خطر جانی بیفتد.
عوارض جراحی هموروئیدچیست؟
عوارض جراحی هموروئید ممکن است شامل عوارض معمول جراحی باشد که در هر عمل جراحی ممکن است ایجاد شود، اما برخی از عوارض خاص نیز در جراحی هموروئید ممکن است رخ دهند. برخی از عوارض جراحی هموروئید عبارتند از:
- خونریزی: خونریزی از محل جراحی در طول یا پس از جراحی ممکن است رخ دهد. در برخی موارد، نیاز به تزریق خون و یا مجدداً انجام جراحی دیگری دارید.
- عفونت: عفونت از محل جراحی ممکن است رخ دهد. در برخی موارد، نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک و یا انجام جراحی دوباره دارید.
- درد: درد پس از جراحی ممکن است موجب ایجاد مشکلاتی شود. اما اکثراً درد پس از چند روز بهبودی می‌یابد.
- احتمال نارسایی تحریکی مقعد: این عارضه به این معنی است که بیمار ممکن است نتواند به طور کامل مدفوع خود را کنترل کند.
- احتمال ایجاد مسائل جنسی: جراحی هموروئید ممکن است ایجاد مشکلات جنسی مانند درد و خونریزی در زمان رابطه جنسی داشته باشد.
لازم به ذکر است که بسیاری از بیماران پس از جراحی هموروئید بهبودی خوبی را تجربه می‌کنند و عوارض احتمالی نادری را تجربه می‌کنند.
درمان غیر جراحی هموروئید چیست؟
درمان غیر جراحی هموروئید معمولاً در مراحل اولیه بیماری به کار گرفته می‌شود و در برخی موارد می‌تواند در مراحل پیشرفته هم مؤثر باشد. در ادامه برخی از روش‌های درمان غیر جراحی هموروئید را بیان می‌کنم:
- تغییر در رژیم غذایی: مصرف غذاهای حاوی فیبر بالا مانند میوه، سبزیجات و غلات کمک می‌کند تا مدفوع نرم‌تر شود و از یبوست جلوگیری شود. همچنین مصرف مایعات بیشتر و اجتناب از مصرف غذاهای سنگین و چرب نیز مفید است.
- مصرف داروهای ضد التهاب و تسکین دهنده درد: برخی داروها مانند ضد التهاب‌ها، کرم‌های تسکین دهنده درد و قرص‌های مسکن می‌توانند علائم هموروئید را کاهش دهند.
- استفاده از شیاف‌های مقعدی: شیاف‌هایی که حاوی داروهای تسکین دهنده و ضد التهاب هستند می‌توانند علائم هموروئید را کاهش دهند.
- استفاده از روش‌های لیزری یا اسکلروزی: در این روش‌ها، با استفاده از لیزر یا مواد شیمیایی، عروقی که باعث بروز هموروئید شده‌اند، تحریک میشوند تا بهبود یابند.
لازم به ذکر است که در صورت عدم بهبود با درمان غیر جراحی، جراحی ممکن است به عنوان روش درمانی آخر در نظر گرفته شود. همچنین در موارد شدید هموروئید، جراحی ممکن است به عنوان اولین روش درمانی برگزیده شود.
چه مواردی باعث بروز هموروئید می‌شود؟
هموروئید یا بواسیر به دلیل افزایش فشار در رگ‌های خونی داخل مقعد و تحریک و آسیب به بافت‌ها و عروق مقعدی ایجاد می‌شود. برخی از عواملی که می‌توانند به بروز هموروئید منجر شوند عبارتند از:
- یبوست و تحریک مداوم برای دفع مدفوع: این عامل باعث افزایش فشار و تحریک در بخش‌هایی از رگ‌های خونی داخل مقعد می‌شود که ممکن است به بروز هموروئید منجر شود.
- بارداری: در بارداری، افزایش فشار در ناحیه مقعدی و افزایش حجم خون در بدن می‌تواند به بروز هموروئید منجر شود.
- نشستن طولانی مدت در دسترسی قرار گرفتن بافت‌های مقعدی: نشستن طولانی مدت، فشار روی بافت‌های مقعدی را افزایش می‌دهد و ممکن است به بروز هموروئید منجر شود.
- پیری: با پیر شدن، به دلیل ضعف عروق و بافت‌های مقعدی، افزایش احتمال بروز هموروئید وجود دارد.
- ژنتیک: ژنتیک نیز می‌تواند نقشی در بروز هموروئید داشته باشد. گاهی اوقات، برخی از افراد به دلیل وراثت ژن‌هایی که باعث ضعف عروق و بافت‌های مقعدی می‌شود، به بروز هموروئید مبتلا میشوند.
- سبک زندگی نامناسب: سبک زندگی نامناسب مانند نداشتن فعالیت بدنی کافی، مصرف غذاهای پرچرب و کم فیبر و نداشتن توازن مناسب بین مایعات مصرفی و مایعات دفعی نیز می‌تواند به بروز هموروئید منجر شود.
عوامل دیگری هم وجود دارند که ممکن است باعث بروز هموروئید شوند
بعضی عوامل دیگری هم وجود دارند که باعث بروز هموروئید میشوند. به عنوان مثال:
- مصرف الکل و سیگار: مصرف الکل و سیگار می‌تواند باعث افزایش فشار خون در رگ‌های مقعدی شود و به بروز هموروئید منجر شود.
- عفونت‌های مقعدی: عفونت‌های مقعدی مانند شیگل، التهاب و غیره می‌تواند باعث تحریک و آسیب به بافت‌های مقعدی شود و به بروز هموروئید منجر شود.
- افزایش وزن: افزایش وزن می‌تواند باعث افزایش فشار در ناحیه مقعدی و به بروز هموروئید منجر شود.
- داروهای خاص: برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، ضد افسردگی‌ها و داروهایی که برای درمان فشار خون استفاده میشوند، می‌توانند باعث افزایش فشار در رگ‌های مقعدی شوند و به بروز هموروئید منجر شوند.
در کل، بسیاری از عواملی که منجر به بروز هموروئید میشوند، قابل پیشگیری هستند. بهترین روش برای جلوگیری از بروز هموروئید، اصلاح سبک زندگی، افزایش فعالیت بدنی، مصرف غذاهای حاوی فیبر بالا و مایعات کافی است. در صورت بروز علائم هموروئید، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را برای خود انتخاب کنید.
